شپش سر یا پدیکولوزیس حشرهای کوچک، انگلی، خونخوار، بدون بال و دارای رنگ خاکستری و قرمز است، که در سطح خارجی پوست یعنی در موهای سر، ابرو، مژه و دستگاه تناسلی خارجی زندگی میکند. یک شپش بالغ در حدود ۱ تا ۳ میلیمتر است و در حدود ۳۰ روز طول عمر دارد این حشرات توانایی پریدن ندارند اما شش پا دارند که به راحتی به موها چسبیده میشوند. در کنار اسم شپش نام رِشک را هم بسیار شنیدهاید، رشکها در واقع تخم شپشها هستند و به شکل بیضی و سفید رنگی هستند که پس از ۷ روز از تخم خارج شده و طی مراحلی به شپش بالغ تبدیل میشوند و هر ۴ ساعت یکبار از خون بدن تغذیه میکنند.
شپش و رشک میتوانند در موی سر هر انسانی با هر طبقه اجتماعی و اقتصادی به وجود آیند، هم زنان و هم مردان را مورد حمله قرار داده و بیشتر در ناحیه موهای سر و در اطراف جمجه پدیدار میشوند.
علایم و علت بوجود آمدن شپش
خارش بیدلیل سر اصلیترین نشانه وجود شپش است. گاهی اوقات ممکن است موجب عفونت پوستی و بروز زخم زرد نیز شود. این انگل در کودکان سنین ۴ تا ۱۱ سال و همچنین در دختران شیوع بیشتری دارد و بیشتر از طریق تماس سر با سر در حدود ۳۰ ثانیه انتقال میبابد البته راههای انتقال دیگری از قبیل استفاده از لوازم شخصی مانند کلاه، برس، رورسری و رختخواب فرد مبتلا میباشد و در مراکز عمومی مانند مدرسهها، مهدکودک، پرورشگاهها باید مراقبت بیشتری کرد. گرچه با پیشرفت علم، بهداشت و سطح اجتماعی شاهد کاهش آلودگی به این جانور خونخوار هستیم اما همچنان این انگل گستردگی جهانی دارد.
درمان پزشکی
شامپوهای موجود در بازار به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی خاص، موجب کشته شدن شپشها و همچنین حل شدن کپسول رشکها شده و آنها را از تار مو جدا میکنند. باید توجه داشته باشید که این شامپوها قوی هستند و بدون تجویز و نسخه پزشک مصرف نکنید.
درمانهای گیاهی و خانگی
سرکه: موی سر خود را به سرکه آغشته کرده و پس از نیم ساعت آبکشی نمایید، این کار باعث از بین بردن چسبندگی شپشها و سست شدن کپسول رشک میشود.
شانه: موهای خود را بطور مداوم با برس دندان ریز شانه کرده زیرا سبب جدا شدن و شکستن پای شپشها میشود.
سس مایونز: موهای خود را به سس آغشته نموده و بعد از چند ساعت آبکشی نمایید، سس باعث بسته شدن سوراخهای تنفسی شپش شده و آنها را از بین میبرد.
روغن زیتون: کل موهای خود را به روغن زیتون آغشته کرده و در حدود ۳ تا ۸ ساعت اجازه دهید در روغن بماند، زیرا تحقیقات نشان دادهاند که شپشها تا ۲ ساعت میتوانند در انواع روغنها زنده بمانند. این کار موجب مرگ شپش میشود.
روغن اکالیپتوس: این روغن دارای خاصیت ضد باکتری و ضد عفونی کننده است. با اضافه کردن چند قطره از آن به شامپوی خود و شستشوی موی سر میتوانید سریعتر از شپشها رهایی یابید.
منبع: مثبت مگ